Bộ sách 2 tập “Địa danh hành chính Bắc Kỳ qua tài liệu và tư liệu lưu trữ thời kỳ thuộc địa” vừa được Trung tâm Lưu trữ quốc gia I và Nhà xuất bản Dân trí giới thiệu tới độc giả; cung cấp thêm nguồn sử liệu quan trọng về địa danh hành chính dưới thời Pháp thuộc.
Địa danh hành chính được hiểu là tên gọi của các đơn vị hành chính, thường được chính quyền định đặt hoặc sử dụng trong các văn bản chính thức, gắn liền với việc quản lý hành chính của chính quyền đương thời.
Nghiên cứu về địa danh hành chính luôn gắn liền với nghiên cứu về hành chính và văn hóa, xã hội của các địa phương. Sự thay đổi về địa giới hành chính hoặc các yếu tố về văn hóa, chính trị cũng làm thay đổi địa danh trong mỗi giai đoạn lịch sử.
Để góp phần cung cấp thêm nguồn sử liệu quan trọng về địa danh hành chính các tỉnh Bắc Kỳ dưới thời Pháp thuộc, Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I tổ chức biên soạn bộ 2 cuốn sách Địa danh hành chính Bắc Kỳ qua tài liệu lưu trữ thời kì thuộc địa trên cơ sở tổng hợp, nghiên cứu các tài liệu và tư liệu lưu trữ về địa danh hành chính đang được bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I.
Ban biên soạn đã lựa chọn những văn bản, tài liệu liên quan trực tiếp đến chủ đề. Các văn bản được lựa chọn tập trung vào các nghị định, quyết định thành lập, tách, sáp nhập, đặt tên, đổi tên các đơn vị hành chính. Kèm theo đó, là các danh mục các đơn vị hành chính theo từng tỉnh năm 1909, 1926,1929 và một số bản đồ, tài liệu về việc xác định ranh giới của các đơn vị.
Với bố cục chặt chẽ và cách diễn đạt khoa học, lại tiếp cận được nguồn sử liệu từ hệ thống lưu trữ đáng tin cậy… bộ sách nhằm bổ sung vào hiểu biết của chúng ta về hệ thống hành chính mà người Pháp đã xác lập trên đất nước trong một thời kỳ lịch sử quan trọng,
Trong bộ sách, bên cạnh nội dung tài liệu lưu trữ phong phú đã được dịch tóm tắt, các bản gốc tài liệu, bản vẽ…, một số danh mục các địa danh cụ thể (chữ Quốc ngữ, chữ Hán và chữ Pháp) cũng được giới thiệu.
Theo ban biên soạn, bộ sách cũng khó tránh thiếu sót và hạn chế nhất định, chủ yếu do chưa thể khai thác hết những giá trị vốn có của tài liệu lưu trữ cũng như những “khoảng trống” do mất mát, thiếu hụt của hệ thống lưu trữ lịch sử cũng như hạn chế khi xử lý thông tin của một thời kỳ đã qua.
Tuy nhiên, với những thông tin khách quan từ tài liệu lưu trữ, bộ sách Địa danh hành chính Bắc Kỳ qua tài liệu và tư liệu lưu trữ thời kỳ thuộc địa có thể là một trong các nguồn sử liệu quan trọng phục vụ nghiên cứu về địa chí nói chung và địa danh nói riêng.
