NHỊ ĐỘ MAI
Đó là truyện thơ Nôm lục bát của tác giả Việt vô danh – là những bước tiền đề của Văn học Việt Nam cho Truyện Kiều vụt sáng mãi sau này.
Nhị độ mai (貳度梅, Hoa mai nở hai lần) là truyện thơ Nôm Việt Nam của một tác giả khuyết danh, gồm 2.826 câu thơ lục bát, biên soạn theo cuốn tiểu thuyết Trung Quốc Trung hiếu tiết nghĩa nhị độ mai (忠孝節義二度梅) ra đời khoảng triều Minh – Thanh.
Nhà nghiên cứu Dương Quảng Hàm:
Nhị độ mai là một cuốn luân lý tiểu thuyết chủ ý khuyên người ta nên theo luân thường, nên giữ trọn những điều trung, hiếu, tiết, nghĩa. Trong truyện, bày ra một bên là những vai trung chính, dù gặp hoạn nạn cũng không đổi lòng, sau được vẻ vang sung sướng; một bên là nhũng vai gian ác, tuy được đắc chí một thời, sau cũng phải bị tội vạ, khổ sở, để tỏ cho người đời nhận biết cái lẽ báo ứng của trời.
Cốt truyện là những nỗi gian truân của hai gia đình, họ Mai và họ Trần…Nhưng kết cấu câu chuyện hơi vụng…, và tình tiết trong truyện nhiều chỗ phiền toái, rối ren. Lời văn truyện này bình thường, giản dị, ai xem cũng hiểu. Vả lại, câu chuyện hoàn toàn có tính cách luân lý, nên rất được phổ cập trong dân chúng.
