Vào đầu thế kỷ XV, liên minh Ba Lan – Litva hùng mạnh đã trở thành chướng ngại vật chính ngăn cản sự bành trướng của dòng tu Ki-tô giáo mang tên Giáo đoàn Thánh chiến. Việc hiệp sĩ trẻ Zbyszko tấn công sứ giả của Giáo đoàn và phải lên đoạn đầu đài lại càng làm mâu thuẫn này thêm trầm trọng, kéo theo màn “mỹ nhân cứu anh hùng” cùng những cuộc trả đũa về sau – tất cả góp phần thổi bùng ngòi lửa chiến tranh đã âm ỉ từ lâu.
Dõi theo quá trình trưởng thành của chàng Zbyszko về cả phương diện tình cảm lẫn sự trải đời, câu chuyện là khúc trường thiên ca tụng sức mạnh quả cảm của những con người đầy nghĩa hiệp mà rất đỗi thủy chung. Cuộc đụng đầu lịch sử giữa các dân tộc Slav với thế lực xâm lược của Giáo đoàn Thánh chiến mang ý nghĩa của cuộc đối kháng chính – tà, khiến tác phẩm trở thành một lời cổ vũ hào hùng cho các dân tộc đang chiến đấu không tiếc xương máu để giành độc lập, tự do. Tính chặt chẽ của cấu trúc, nghệ thuật đan xen mật thiết của các tuyến tình tiết, sự hài hòa giữa hai mặt mô tả số phận chung của toàn dân tộc và số phận riêng tư của các nhân vật chính đã khiến các nhà phê bình văn học đánh giá Hiệp sĩ Thánh chiến là tác phẩm hoàn thiện nhất trong những tiểu thuyết lớn của Henryk Sienkiewicz.
GIỚI THIỆU TÁC GIẢ:
Henryk Sienkiewicz (1846 – 1916) là văn hào Ba Lan sinh ra tại Wola Okrzejska trong một gia đình gốc gác quý tộc. Ông từng theo học luật học, y học trước khi chuyên tâm vào sự nghiệp viết lách. Khởi đầu bằng những tiểu luận phê bình đăng báo, ông dần sáng tác hàng loạt truyện ngắn và vừa, rồi tập trung vào thể loại tiểu thuyết lịch sử vào năm 1892. Sau Quo vadis, ông dành thời gian vào việc viết cuốn tiểu thuyết lịch sử Hiệp sĩ Thánh chiến mà mình thai nghén từ lâu. Công việc sáng tác kéo dài ròng rã bốn năm trời, và nhà văn đã cho đăng dần tác phẩm trên các tờ báo Ba Lan, mãi đến năm 1900 mới in thành sách. Những giá trị về nội dung và nghệ thuật lớn lao đã khiến cho Hiệp sĩ Thánh chiến trở thành tài sản văn hóa tinh thần quý giá của dân tộc Ba Lan. Ông đạt giải Nobel Văn học năm 1905. Sau thời kỳ bệnh tật kéo dài, Henryk Sienkiewicz chuyển hướng sang viết cho độc giả trẻ tuổi hơn, thành tựu nổi bật có Trên sa mạc và trong rừng thẳm (1910 – 1913). Ông qua đời tại Vevey, Thụy Sĩ.
GIỚI THIỆU DỊCH GIẢ:
Nguyễn Hữu Dũng (02/11/1948) là một người con của quê hương Điện Ngọc, Điện Bàn, Quảng Nam. Ông là phó giáo sư – tiến sĩ về động lực học, chuyên ngành động cơ đốt trong, từng có nhiều năm giảng dạy ở Trường Đại học Thủy sản và công tác tại Vụ Khoa học Công nghệ Bộ Thủy sản. Từ những năm tám mươi của thế kỷ XX, ông đã được bạn đọc biết đến trong vai trò dịch giả – người có công giới thiệu nhiều tác phẩm Ba Lan đến với độc giả Việt Nam, tiêu biểu như Trên sa mạc và trong rừng thẳm, Đường công danh của Nikodem Dyzma, Con hủi…
Henryk Sienkiewicz là tác giả mà ông vô cùng yêu thích, và các tác phẩm của nhà văn này luôn giữ một vị trí đặc biệt trong trái tim ông, như ông đã từng chia sẻ: “Có lẽ văn của Henryk Sienkiewicz cũng có điểm tương đồng với động cơ đốt trong, nó cháy bằng chất gì đó trong tôi và trong những bạn đọc Việt Nam suốt thời gian qua. Đã từng biết đến tài năng của Henryk Sienkiewicz qua các kiệt tác Quo vadis, Hania, Trên bờ biển sáng… độc giả chắc chắn sẽ càng yêu mến ông qua tiểu thuyết Hiệp sĩ Thánh chiến. Tôi đã dành dụm thời gian suốt ba mươi năm qua (1990 – 2020) để dịch tác phẩm kinh điển này, xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc!”
