NGHỆ THUẬT MINH HỌA ÁO MŨ THỜI NGUYỄN ĐẦU THẾ KỶ XX
Tác giả: TRẦN MINH NHỰT
Nxb Dân trí,2/2023
Bìa mềm, tay gấp Khổ: 20,5×27,5cm, in màu, 266 trang
NỘI DUNG CHÍNH
Nghệ thuật minh họa áo mũ thời Nguyễn đầu thế kỷ XX của tác giả Trần Minh Nhựt là công trình nghiên cứu công phu với trọng tâm là bộ tác phẩm nghệ thuật Grande tenue de la Cour d’Annam, nhằm giải mã ngôn ngữ tạo hình nghệ thuật đặc trưng, hay sự tác động của nghệ thuật phương Tây trong giai đoạn giao thoa văn hóa Đông – Tây đầu thế kỷ XX. Bộ tranh được khảo sát Grande tenue de la Cour d’Annam do họa sĩ Nguyễn Văn Nhân vẽ vào tháng 12 năm 1902, dưới triều vua Thành Thái, gồm 54 bức vẽ minh họa bằng màu nước trên giấy khổ 23,1×31,8cm đóng thành một cuốn album, hiện đang thuộc quyền sở hữu của National Gallery Singapore. Sau nhiều năm lưu lạc, bộ tranh quý của họa sĩ Nguyễn Văn Nhân được in chính thức tại Việt Nam từ ảnh chụp bản gốc sắc nét. Nhằm giúp độc giả hiểu rõ hơn các giá trị (mỹ thuật, lịch sử, văn hóa – xã hội) của bộ tranh Grande tenue de la Cour d’Annam, thân thế – sự nghiệp cùng vị thế của họa sĩ Nguyễn Văn Nhân, tác giả Trần Minh Nhựt – Thạc sĩ chuyên ngành Lý luận và Lịch sử Mỹ thuật, bằng kinh nghiệm và chuyên môn của mình, đã dành một dung lượng tương đối của công trình để tập trung phân tích mỹ thuật học (đường nét, mảng, hình, màu sắc, nhịp điệu) của ngôn ngữ đồ họa trong tạo hình minh họa áo mũ, cũng như diễn giải kỹ càng về nghệ thuật minh họa và cuộc gặp gỡ phong cách tạo hình phương Tây ở khía cạnh khoa học màu sắc và ánh sáng, và tỷ lệ nhân thể. Qua công trình nghiên cứu này, tác giả Trần Minh Nhựt đã tái hiện thành công hoàn cảnh ra đời bộ tranh, hành trình lưu lạc, quá trình anh tiếp cận bộ tranh quý giá Grande tenue de la Cour d’Annam hiện đang được lưu giữ ở Singapore, và phần nào cho thấy rõ sự tài hoa, sự điệu nghệ cùng kỹ thuật vẽ tranh vô cùng ấn tượng của họa sĩ Nguyễn Văn Nhân. Trải qua hành trình 120 năm ra đời và lưu lạc xứ người, giá trị của bộ tranh minh họa trang phục cung đình Huế Grande tenue de la Cour d’Annam của họa sĩ Nguyễn Văn Nhân, và những đóng góp của người họa sĩ tài hoa này cho dòng nghệ thuật minh họa Việt Nam, cuối cùng cũng được hậu thế biết đến, được nghiên cứu bài bản và công phu, được thưởng lãm và đặt ở vị trí trang trọng trong lịch sử trang phục Việt Nam. Ngoài ra, ở cuối công trình, các bức ảnh chụp kỹ thuật số bộ tranh Grande tenue de la Cour d’Annam do National Gallery Singapore cung cấp sẽ được in ấn đẹp mắt và trang trọng theo đúng nguyên bản. THÔNG TIN THÊM Cuốn sách phù hợp với mọi đối tượng độc giả có quan tâm đến văn hóa lịch sử nước Việt, chuyên sâu hơn là đội ngũ các giảng viên, sinh viên, nhà nghiên cứu/phê bình mỹ thuật, lịch sử trang phục… Bộ tranh Grande tenue de la Cour d’Annam mang ba giá trị lớn. (1) Giá trị mỹ thuật: tranh minh họa đã tạo ra một hệ thống tham chiếu các yếu tố mỹ thuật của trang phục thời Nguyễn, gồm những ý nghĩa tâm linh, đồ án
THÔNG TIN TÁC GIẢ: Tốt nghiệp Cử nhân ngành Thiết kế Thời trang, Trường Đại học Hoa Sen – Mod’Art International Paris (2014). Tốt nghiệp Thạc sĩ chuyên ngành Lý luận và Lịch sử Mỹ thuật, Trường Đại học Mỹ thuật TP.HCM (2019). Có kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Thiết kế/Kỹ thuật ngành may tại các Công ty: Áo dài Sĩ Hoàng (thực tập), Quỳnh Paris (thực tập), Traval Vai Co.Ltd, và các hãng thời trang nội địa. Tham gia giảng dạy về Thiết kế và Nghệ thuật tại các Trường Đại học/Cao đẳng ở TP. HCM: Trường Cao đẳng Quốc tế Kent, Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng, Trường Đại học Hoa Sen,… Á khoa Fashion Creation 2014 – Trường Đại học Hoa Sen. Top 15 TKTT hạng mục Haute Couture – cuộc thi Gương mặt trẻ Her World 2013.
Giá trị lịch sử: việc tái hiện lịch sử trên tranh vẽ có tác dụng phô bày những thứ đẹp đẽ nhất của triều Nguyễn như nghệ thuật tạo tác áo mũ, nghệ thuật thêu thùa, nghệ thuật thư họa, hay các nghi lễ trong hoàng cung.
Giá trị văn hóa – xã hội: tác phẩm phản ánh văn hóa mặc và một số khía cạnh phổ quát về triều đình Huế, hay một xã hội An Nam trong thời kỳ đầu tiếp cận nghệ thuật phương Tây. “Với tài năng nghệ thuật của người họa sĩ cung đình biết ‘chép sử bằng tranh’, Nguyễn Văn Nhân có thể được nhìn nhận là một hiện tượng lạ bất ngờ xuất hiện trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam đầu thế kỷ XX. Công trình nghiên cứu ghi nhận những đóng góp tích cực của họa sĩ cho nền hội họa Việt Nam, đồng thời, tác phẩm minh họa của ông là một trong những đại diện tương đối hoàn chỉnh cho thành tựu mỹ thuật phong kiến nói chung và mỹ thuật Huế nói riêng…” “Cuộc đời và sự nghiệp hội họa của họa sĩ Nguyễn Văn Nhân còn rất nhiều điều bí ẩn cần khám phá. Tuy ông không được tôn vinh trên mặt giấy như các nghệ sĩ cùng thời, nhưng trên thực tế, ông đã có đóng góp vô cùng ý nghĩa cho nghệ thuật minh họa Việt Nam nói chung và mỹ thuật Huế nói riêng. Đứng trước thành tựu còn hạn chế về tranh minh họa thời cận – hiện đại, tác phẩm của ông trở thành một mảnh ghép quan trọng mới cho dòng nghệ thuật minh họa Việt Nam đã từng một thời rực rỡ. Phía sau bộ tranh ấy là cả một nền văn hóa áo mũ tuyệt vời.”
