NGUYỄN TRƯỜNG TỘ
Tác giả: Từ Ngọc Nguyễn Lân
Cuối thế kỷ 19, Việt Nam đã trải qua một cuộc biến thiên to lớn: các nước Âu Mỹ sau khi phát triển đã dòm ngó sang các nước Á, Phi. Các nước Á, Phi đứng trước hai lựa chọn: một là bế quan tỏa cảng, hai là bắt tay với các nước lớn.
“Chỉ có nước Việt Nam ta hồi ấy là nhất định bưng tai bịt mắt… Tự nhận là một nước cổ hiến, ta bo bo ôm chặt những hủ tục mà ta cho là quốc túy, quốc hồn, chẳng chịu nhìn đến những sự thay đổi trong thế giới. Từ trên đến dưới, các thứ lớp trong xã hội đều như mục nát, sâu mọt […]”
Nguyễn Trường Tộ là một trong số ít những người dám lên tiếng, gửi các bản điều trần khuyên vua Nguyễn nên mở cửa bắt tay với châu Âu và đề xuất nhiều chính sách nhằm canh tân đất nước, nhưng không được trọng dụng.
“… một người có cái kiến thức sâu rộng như tiên sinh, một người có lòng yêu nước trên hết mọi sự như tiên sinh, ta có bổn phận phải luôn nhắc nhỏm đến tên tuổi, để tỏ lòng thành kính nhớ ơn, để treo một gương sáng giữa các anh em thiếu niên ngày nay, và nhất là để bày trước mắt các bạn du học tấm hoài bão thiết tha của nhà Tây học sớm nhất của đất nước.
….
Trên đây là lời ngỏ của tác giả Từ Ngọc Nguyễn Lân khi bắt đầu những trang viết về danh nhân Nguyễn Trường Tộ. Tác phẩm sẽ sớm được phát hành trong thời gian tới!
